The Scan - Fablab Enschede

In de wekelijkse rubriek ‘ The Scan’ komen onze Ground3d Globe partners aan het woord. Interview door: Maud Zegger

Ground3d Globe’s Partner
Saxion FabLab Enschede is een open toegankelijke hightech werkplaats waar iedereen een idee tastbaar kan maken met behulp van moderne, digitale productiemiddelen. De kern van het FabLab is mensen bekend maken met de 3D-branche. Iedereen is welkom, professionelen en beginners. FabLab Enschede heeft een aantal speerpunten: High Tech, Smart en Textiel en specialiseert zich in het maakproces van idee naar prototype waarbij ontwerp, fabricagetechnieken en materiaalkeuze samenkomen. Daarnaast kun je er terecht voor rondleidingen en workshops. Het FabLab ondersteunt veelal in het onderwijs en het onderzoek binnen de Saxion Hogeschool. Bovendien helpt FabLab Enschede het bedrijfsleven met onderzoeksvragen en gaat het samenwerkingen aan met kunstenaars uit de regio. Ground3d sprak met projectleider Ruben Timmers.

Hoe bent u terecht gekomen in de 3D-printindustrie?
“Ik heb een achtergrond als industrieel productontwerper, mijn afstudeerrichting was innovatie management. Na eerdere banen in de consultancy ben ik meer bij fabricage betrokken geraakt door bij het FabLab te gaan werken. Ik was hierdoor erg gecharmeerd, omdat dit meer de praktische kant van mijn studie is. In een dergelijke werkomgeving wilde ik dan ook graag terecht komen.”

Hoe weten belanghebbenden van het bestaan van het FabLab af?
“Dit gaat op diverse manieren. Toen we net opgestart waren, hebben we via Saxion veel bedrijven kunnen benaderen om bekendheid te verkrijgen. En samen met een aantal 3D print bedrijven zijn we jaarlijks of halfjaarlijks 3D-print events gaan organiseren om vanuit inhoudelijke evenementen de publiciteit te zoeken. Daarnaast staan we op beurzen en organiseren we zelf activiteiten, waaronder workshops, om de verschillende doelgroepen aan ons te binden. En als laatste maar zeker niet onbelangrijk, zijn we druk bezig om ons verhaal goed te communiceren via de website, posters, folders etc. Kortom, er zijn vele kanalen om in contact met ons te komen.”

Wat is de leukste opdracht die FabLab Enschede ooit heeft gehad?
“Een heel leuk project is een robot die we samen met de studenten van Academie Creatieve Technologie hebben geprint in onze Objet printer. De studenten hebben voor Thales een bioscoopwaardig filmpje gemaakt, een trailer over techniek in Oost-Nederland. Een schaalmodel van de hoofrolspeler, een robot, hebben we in het lab staan. Dat trekt veel aandacht. Verder hebben we Strukton geholpen om een concept te ontwikkelen. Binnen één dag is er ontworpen, zijn testjes geprint en aan het eind van de dag hadden ze een getest prototype klaar. Ook hebben we architect Hans Beeftink geholpen bij het prototype van een door hem ontwikkeld spel. Zijn spel wordt nu in productie genomen en is straks in grote aantallen op de markt verkrijgbaar.”

Wat zijn de nieuwste ontwikkelingen rondom FabLab Enschede?
“Belangrijke ontwikkeling is de grote vraag vanuit alle vormen van onderwijs om digitale fabricage te omarmen en hier meer mee te doen. We werken nu samen met de Pabo en de gemeente Enschede om te kijken hoe we deze technieken voor iedereen toegankelijk kunnen maken. Dit sluit goed aan bij het FabLab-principe, waarbij iedereen toegang wordt geboden tot deze technieken en de vrijheid om hier zelf wat mee te doen. In de maatschappij verandert er veel door de steeds bredere inzet van 3D-fabricage. Daarnaast doen we steeds meer onderzoek in samenwerking met het Saxion onderwijs. We zijn ooit aan het begin van onze FabLab-periode begonnen met experimenteren met de Ultimaker 3D-printer. Hiermee gingen we bijvoorbeeld gips en gietklei printen. Dit is vervolgens opgepikt door diverse lectoraten en onderzoekers die samen met bedrijven 2 jaar lang praktisch onderzoek hebben gedaan naar het printen van o.a. beton en textiel. En deze zomer heeft Saxion als eerste een werkende 3D-metaal-printer in huis gehaald. Vanuit het FabLab hebben wij een belangrijke bijdrage aan deze ontwikkelingen geleverd.”

Waarom zou FabLab Enschede over vijf jaar niet meer bestaan?
“Er zijn zoveel veranderingen die plaatsvinden, dus is het voor iedereen heel moeilijk om te zien hoe de wereld er over 5 jaar uitziet. Je moet keuzes maken en specialiseren binnen het 3D-printen. Er zijn momenteel ook talloze initiatieven waarvan er vele, denk ik, op den duur zullen gaan bundelen en samenwerken. Ik kan me voorstellen dat er voor ons mogelijk een ander vorm nodig zal zijn om de regio te kunnen blijven verbinden met het 3D-printen.”

Waarom zou FabLab Enschede over vijf jaar nog wel bestaan?
“ Wij leveren een groot deel van onze diensten aan onderwijsinstellingen en die verdwijnen niet zomaar. Voor hen is het juist belangrijk om in te spelen op de veranderingen en trends binnen de markt en daar dragen wij vanuit het FabLab elk jaar steeds meer aan bij. Gezien de groei in dienstverlening van het FabLab binnen Saxion en andere onderwijsinstellingen is er een stabiele basis om de komende jaren te blijven bestaan.”

Loopt FabLab Enschede nog ergens tegenaan?
“Waar we wel tegenaan lopen, zijn de uiteenlopende verwachtingen van de verschillende klanten en doelgroepen en om daar efficiënt op in te spelen. Er komen heel veel mensen kijken bij het FabLab die via deze weg hopen zelf iets te kunnen maken. Veel consumenten weten niet wat ze van 3D-printen kunnen verwachten en wat er allemaal wel of niet mogelijk is voor welk budget. Hierdoor is bijna elke vraag maatwerk en zeer arbeidsintensief. Door het aanbieden van workshops kunnen we mensen goed informeren en op weg helpen”

Waar is FabLab Enschede het meest trots op?
“Het feit dat we in 4 jaar tijd een hele mooie verzameling van succesvolle projecten hebben gerealiseerd en dat we echt een begrip zijn geworden in de regio, is iets waar we heel trots op zijn. Vanuit alle kanten krijgen we heel veel aandacht en aanvraag. Daarnaast zijn we deze zomer verhuist naar een mooie zichtlocatie in nieuwbouw van Saxion. En zijn we er ook trots op dat we sterk groeiende zijn en elk jaar flinke stappen kunnen maken. We hebben grote impact op projecten om ons heen.”

Waar zal FabLab Enschede in willen blijven investeren?
“We zullen veel blijven investeren in onze mensen, kennis en technische ontwikkelingen. Het andere is een netwerk dat we willen opbouwen met partners, als het ware een infrastructuur binnen het 3D-printen. Expertise efficiënt aan elkaar koppelen met andere partners, bedrijven, gemeenten en uiteraard scholen. Hierbij gaat het om het verder bouwen aan een netwerk. Uiteraard willen we ook blijven investeren in aansprekende projecten die bekendheid genereren onder de doelgroep.”